در این مطلب سعی بر معرفی بیماری های مهم پیاز و ارائه راه های پیشگیری و مبارزه با آفات پیاز می باشد:
پوسیدگی خاکستری پیاز Onion gray blight
این بیماری بر اثر وجود سه نوع قارچ Botrytis squamosal، Botrytis Cinerae و Botrytis.allii رخ می دهد. شرایط مساعد برای پیشرفت بیماری پوسیدگی خاکستری پیاز وجود رطوبت و عدم تهویه مناسب می باشد. این بیماری به صورت بذر زاد هم اتفاق می افتد.
پیازهای سفید به دلیل آبدار بودن فلس ها نسبت به پیاز های قرمز و زرد در برابر بیماری حساسیت بیشتری دارند.
خسارت
در ابتدا فلس های خارج در قسمت گردن و یا در محل ایجاد زخم نرم می شوند و رفته رفته سایر فلس ها پوسیده می شوند. پوسیدگی عمیق قهوه ای با کپک خاکستری و اسکلروت های سیاه خود را نشان می دهد. قارچ ها به داخل پیاز نفوذ می کنند و باعث پوسیدگی کامل و آبکی شدن پیاز می شوند و بوی نامطبوعی ایجاد می کنند.
نوع قارچ B. squamosal سوختگی بسیار شدید در برگ ایجاد می کند و گیاه را نابود می کند.
قارچ نوع B. Cinerae تنها نقاط ریز قهوه ای رنگ روی برگها ایجاد می کند.
قارچ نوع B. allii معمولا به غده پیاز حمله می کند و به عنوان پاتوژن برگی زیاد مطرح نیست، اما به ندرت به برگ های زخمی حمله کرده و موجب تولید لکه های ریز می شود.
کنترل و مبارزه
کاشت ارقام مقاوم مثل پیازهای رنگی و عدم کاشت پیازهای سفید در مناطق مستعد بیماری
کاشت بذور سالم و عاری از بیماری
رعایت تناوب زراعی با صیفی جاتی مانند کاهو، کرفس و گروهی از غلات
برداشت پیاز بعد از رسیدن کامل برگ ها و جدا نکردن برگ ها قبل از برداشت.
خشک کردن پیازها قبل از انبار کردن به این صورت که 48 ساعت در دمای 30 الی 35 درجه سانتی گراد قرار داده شوند و نگهداری آن ها در انبارهایی با تهویه مناسب
عدم آبیاری مزرعه از سه هفته مانده به برداشت
جلوگیری از زخمی شدن پیاز در زمان برداشت، زیرا زخمی شدن راهی برای نفوذ قارچ و وقوع بیماری پیاز است.
سمپاشی با دی تیوکارباماتها
پوسیدگی ریشه و طبق پیاز Onion basal and Root Rot
عامل بیماری پوسیدگی ریشه و طبق پیاز قارچ های Fusarium oxysporum f.sp cepae و Fusarium Solani می باشد.
خسارت
بهترین دما برای رشد قارچ های مولد بیماری 26 الی 27 درجه سانتی گراد است. در اوایل بهار نوک برگ ها زرد می شوند و به تدریج به سمت پایین برگ ها توسعه می یابند.
زمانی که غده ها کمی رشد کردند بیماری پیازه به صورت لکه ای در مزرعه دیده می شود. رفته رفته با رسیدن پیاز عامل بیماری، موجب پوکی و له شدن پیاز خواهد شد و ریشه های پیاز به رنگ های قهوه ای، صورتی و یا بنفش در می آیند.
کنترل و مبارزه
رعایت تناوب زراعی
عدم استفاده زیاد از کودهای ازته
ضدعفونی نشاء های پیاز با قارچ کشهایی مانند کاپتان
مبارزه با حشرات خاکزی جهت جلوگیری از ایجاد زخم در پیاز
رعایت استاندارها در هنگام برداشت و انبار کردن (دمای صفر درجه سانتی گراد و رطوبت 60 الی 70 درصد)
ریشه سرخی پیاز Onion pink root
ریشه سرخی یا همان ریشه صورتی یکی از بیماری های مهم پیاز در مزارع کشت پیاز به شمار می رود، عامل بیماری قارچ Phoma terrestris می باشد.
خسارت
گیاهان آلوده در اثر بیماری ریشه سرخی پیاز رشد کمی می کنند و به راحتی بالغ می شوند. پیازها کوچک می مانند و به هیچ عنوان بازار پسندی ندارد.
ریشه های گیاه به صورت غیر طبیعی رشد می کنند و پس از مدتی به رنگ صورتی و سپس قرمز و قهوه ای در می آیند. برگ های اولیه گیاه زرد می شوند و رفته رفته به رنگ بنفش در می آیند.
کنترل و مبارزه
شخم و خاکورزی مناسب جهت تسطیح زمین قبل از کاشت و به دنبال آن آبیاری یکنواخت موثر است.
رعایت کامل بهداشت زراعی
از بین بردم کامل بقایای گیاهی بعد از برداشت محصول
رعایت تناوب زراعی محصول
به منظور جلوگیری از بیماری ریشه سرخی پیاز از کشت متناوب پیاز و گیاهان هم خانواده با آن جلوگیری شود.
لهیدگی باکتریایی پیاز Onion bacterial mushy rot
عامل این بیماری، باکتری های Pectobacterium carotovorum pv. Carotovorum و Dickeya chrysanthemi می باشد که در زمان انبار کردن موجب پوسیدگی و خسارت پیازها می شوند.
خسارت
آفت مگس پیاز به راحتی می تواند این بیماری را منتقل کند. همچنین بارش باران، آبیاری و سایر حشرات سبب انتقال بیماری می شوند. شرایط مساعد برای رشد این بیماری آب و هوای گرم و مرطوب و وجود زخم بر روی پیاز می باشد. که این زخم ها می تواند از طریق آفتاب سوختگی، صدمات مکانیکی و غیره ایجاد شود.
باکتری های عامل بیماری لهیدگی پیاز پس از رشد کامل گیاه از طریق گردن وارد پیاز می شوند و یک یا چند فلس را آلوده می کنند. رنگ فلس های آلوده زرد یا قهوه ای روشن می شوند و رفته رفته پیشرفت می کنند. با فشار دادن پیازهای آلوده مایعی بد بود از گردن پیاز خارج می شود.
کنترل و مبارزه
در این مورد بیماری نیز زخمی نشدن پیازها در مراحل مختلف بسیار اهمیت دارد. دقت شود که اندام های هوایی گیاه قبل از برداشت کاملا رسیده باشند. کنترل توامان آفات پیاز نیز اهمیت دارد.
دمای مناسب انبار صفر درجه و رطوبت نسبی آن 70 درجه سانتی گراد باشد.
استفاده از باکتری کش هایی بر پایه مس کارساز است.
آنتراکنوز پیاز Onion anthracnose
عامل بیماری آنتراکنوز پیاز قارچ Colletotrichum circinans می باشد.
خسارت
خسارت اعظم این بیماری عدم بازارپسندی محصول می باشد زیرا در صورت بروز بیماری آنتراکنوز پیاز لکه های دایره ای شکل سیاه رنگ روی پوست پیاز ایجاد می شود.
کنترل و مبارزه
پیازهای رنگی به دلیل دارا بودن برخی مواد سمی به این بیماری مبتلا نمی شوند. کاشت پیازهای رنگی به جای پیاز سفید راهی برای گریز از این بیماری پیاز است.
رعایت تناوب زراعی در کشت محصولات
برداشت به موقع محصول قبل از شیوع آلودگی
کنترل رطوبت به میزان زیر 70 درصد در انبار
سیاهک پیاز Onion smut
عامل بیماری سیاهک پیاز قارچ Urocystis cepulae می باشد. که با ایجاد رگه های سیاه پر شده با اسپورهای قارچی پیازهای جوان را آلوده می کند.
خسارت
رگه هایی در داخل برگ ها، غلاف برگ ها و غده پیاز دیده می شوند.
برگ های بیمار پیچیده می شوند و ظاهرشان تغییر می کند، همچنین گیاهان آلوده کوتوله می مانند و رفته رفته به طور کامل نابود می شوند.
کنترل و مبارزه
استفاده از بذور سالم و ضدعفونی آن ها با استفاده از سم بردوفیکس
کاشت ارقام مقاوم به بیماری
رعایت تناوب زراعی با گیاهانی با دوره رشد کوتاه تر
شخم و خاکورزی مناسب جهت تهویه خاک