پیش از این در مورد نحوه کشت زعفران و حتی شیوه هوا کشت زعفران یا همان آیروپونیک نیز نوشتیم حال می خواهیم به موضوع کشت هیدروپونیک زعفران بپردازیم.
رشته ها ی طلایی زعفران، زعفران را گرانترین ادویه جهان کرده است. وقتی نمی شود طلا را کاشت و بهره برداری کرد چرا نرویم سراغ زعفران؟
زعفران جز محصولاتی به حساب می آید که رشد و پرورش آن سخت است اما غیرممکن نیست. در حقیقت رشد هیدروپونیک احتمالاً آسانتر از رشد عادی است.
پرورش زعفران گلخانه‌ای به روش هیدروپونیکی
روش کشت هیدروپونیکی یا آب‌کشت از لحاظ هزینه اولیه مشابه سایر روش های بسترسازی است اما راندمان کشت و تولید محصول را تا حدود 30 درصد افزایش می دهد و همچنین با توجه به ثابت بودن هزینه هایی که برای سرمایش و گرمایش مصرف می شوند، مقدار سود خالص بیشتر می‌شود.
در این روش ریشه گیاه باید یا در هوای فوق العاده مرطوب، یا در آب و یا در بعضی مواد جامد (غیر از خاک) که رطوبت را به مقدار بالا در خود ذخیره می کنند، نگهداری شوند. در روش هیدروپونیک، آب موجود در اطراف ریشه، مواد مغذی و اکسیژن را به گیاه می‌رساند.
در حالت طبیعی و کشت معمولی در فضای باز، زعفران در اواخر تابستان یا اوایل پاییز در زمین کاشته می شود. ولی در کشت هیدروپونیک هر زمان که بتوانید محیط را آماده کنید می توانبد رشد و پرورش زعفران را شروع کنید.
پیازها را می توان تقریباً در دوره های 45 روزه کاشت، گل داد و برداشت کرد.
در هر چرخه، شما باید با بنه های جدید شروع کنید یا منتظر بمانید که گیاهان موجود قبل از گلدهی مجدد و تولید مجدد، مراحل رویشی و خواب خود را طی کنند.
دوره خواب
مرحله بدون محصول و خواب گیاه تقریباً 9 ماه طول می کشد، بنابراین شروع با پیازهای جدید در هر چرخه در واقع مقرون به صرفه ترین راه است.
گزینه دیگر این است که چندین مجموعه از پیازها نگه دارید، پیازهای خفته باید در یک مکان خشک نگهداری و در زمان مناسب کاشته شوند.
اگر قصد دارید به طور هیدروپونیکی زعفران را پرورش دهید ، به سینی های برای نگه داری پیاز ها احتیاج دارید.
آنها برای تولید لاله در هلند طراحی شده اند و برای رشد گیاهانی مشابه زعفران به خوبی کار می کنند. اساساً اتاقهایی با رشد موقت هستند که ریشه گیاهان در آن رشد کرده و پیاز لنگر می اندازد. این محیط برای رشد ریشه هاست و هنگامی که ریشه ها رشد می کنند ، باید به یک محیط انعطاف پذیر تر منتقل شود تا از آسیب به پیازچه جلوگیری شود.
شما همچنین می توانید قبل از انتقال پیازها به یک محیط مناسب تر از جعبه های مکعب مستطیلی که در دسترس تر از سینی های گفته شده هستند، استفاده کنید.
گلدهی با شروع کاهش دما و تأمین رطوبت کافی آغاز می شود. در روش هیدروپونیک، رطوبت نباید مسئله ساز باشد.
نگهداری و تکثیر زعفران هیدروپونیک
- یکی از مزایای سیستم هیدروپونیک این است که دما باید توسط پرورش دهنده تنظیم می شود. دامنه 15-18 درجه سانتی گراد با درجه حرارت شبانه 12 سانتی گراد برای گلدهی مناسب است.
- در صورت گرم شدن بیش از حد گل و دمای خیلی سرد برایرگیاه ضرر آفرین است.
- دمای اتاق رشد باید طوری تنظیم شود که گرمای خشک تابستان را القا کند و به دنبال آن شرایط مرطوب و خنک تری ایجاد کند تا باعث گلدهی شود.
نور
- 14 – 16 ساعت نور روزانه طول روز برای تحریک گلدهی مطلوب است. بعد از گلدهی طول روز می تواند به 12 تا 14 ساعت کاهش یابد.
- شکوفه گل، در شرایط مناسب ، معمولاً طی 3-2 هفته پس از کاشت اتفاق می افتد.
- پس از ظهور گلها، تقریباً طی 3 روز کاملاً باز می شوند، پس از باز شدن ا آماده برداشت هستند.
مزایای کشت هیدروپونیک زعفران
سیستم های هیدرو پونیک که در مکان های بسته و یا محیط های باز با دوره رشد کوتاه ولی با سرعتی بسیار بالا به حساب می آیند، جزو روش ها و سیستم هایی هستند که کشورهای چین، آمریکا، فرانسه، کانادا، آلمان و غیره از آن ها همواره استفاده می کند. در حال حاضر در ایران هم گیاهانی مانند کاهو و گوجه فرنگی و خیار و سایر سبزیجات نیز به همین شیوه یعنی سیستم کشت هیدرو پونیک به عمل می آید.
یکی دیگر از مزایای روش هیدروپونیک کاهش مصرف سموم می باشد. زیرا در روش هیدروپونیک بستر کشت به طور مداوم تعویض می شود. همچنین کود مورد نیاز به میزان خیلی کم و به طور کاملا یکنواخت امکان پخش دارد.
این روش کاملا اقتصادی و مقرون به صرفه هستند و همین طور مدت زمان برداشت آن ها بسیار کوتاه است. یکی از بزرگ ترین مزایای این سیستم کشت، آن است که از فضای کشت به طور حداکثری استفاده می شود. شما با داشتن فضای کمی هم می توانید مقدار محصول بسیار زیادی تولید کنید.
کاهش مصرف آب یکی دیگر از مزایای کشت هیدروپونیک است زیرا در این روش دیگر نفوذ عمقی آب در خاک مفهومی ندارد و راندمان آبیاری بالاست.
مهمترین مزیت کشت هیدروپونیک و یا به عبارتی کشت گاخانه ای رعایت بهداشت است، زیرا علی رغم کشت خاکی دیگر مساله پسماند مواد آلی، بیماری های قارچی و میکروبی و حشرات وجود ندارد.
تولید گلخانه ای نه تحت تاثیر آب و هواست و نه فصل فقط با توسعه سیستم قابل قبول، می توان تولیدات فوق العاده ای داشت.
در این باره سعید وصال عضو هیات علمی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد با خبرگزاری ایسنا گفتگویی داشته ند، ایشان با اشاره به اینکه کشور ما کشوری خشک و نیمه خشک بوده که باید در این فضا قدر آب را دانست، اظهار کرد: در این کشور کشاورزی سنتی دیگر پاسخگو نبوده و بسیاری از رودخانه‌ها و چشمه‌ها در حال خشک شدن است و سطح آب‌های زیرزمینی نیز با افت زیادی همراه بوده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر چاه‌هایی که در دشت مشهد حفر می‌شود، بیش از 200 متر عمق دارد؛ این به معنای آن است که آبی باقی نمانده و اگر این روند ادامه یابد، شاید شهرهای بزرگی مانند مشهد دچار بحران آبی شود و باید برای این آینده چاره‌ای اندیشید. در این شرایط کشاورزی سنتی نباید و نمی‌تواند ادامه پیدا کند.
بشر در این مدت بیکار ننشسته و کشت هیدروپونیک چیزی نیست که کم سابقه باشد و سوابق آن به سال 1920 باز می گردد. در آن سال‌ها به جهت برخی محدودیت‌ها این تکنیک پیشرفت زیادی نکرد. از سال 1990 محققان تمرکز زیادی بر این روش انجام دادند و کشت هیدروپونیک طی یک دهه پیشرفت‌های زیادی داشته است.
وی با اشاره به تاثیر این روش بر کیفیت محصولات زراعی عنوان کرد: گیاهانی که در خاک کشت می‌شوند، می‌تواند انواع و اقسام تنش‌ها مانند شوری، خشکی و… را داشته باشد که این مسائل بر کیفیت آن اثرگذار است. در حقیقت خاک خیلی تحت کنترل نیست ولی در این روش خاک بیشتر تحت کنترل است.
ایشان در این گفتگو در خبرگزاری ایسنا به طور کامل در رابطه با مزیت های روش هیدروپونیک، روند آن در ایران و جهان صحبت کرده اند. (کلیک کنید)