در اواسط قرن گذشته، بیماری آتشک خربزه با نام علمی Pseudoperonospora Cubensis در کوبا کشف شد.
خربزه ها می توانند تحت تاثیر کپک ها و ویروس هایی قرار گیرند که از رشد جلوگیری کرده و عملکرد آن ها را کاهش می دهد.
عامل بیماری آتشک خربزه
عامل بیماری قارچی ست که توسط آب باران یا آب آبیاری پخش می شود. آبیاری بارانی که تا اوایل صبح، زمانی که گسترش اسپورانژیوم حداکثر است، اعمال می شود و یک حمله قوی رخ می دهد.
انتقال قارچ از یک سال به سال دیگر توسط اسپور های مقاوم موجود در بقایای گیاهی تضمین می شود، اما آلودگی های سال های بعد نیز می تواند ناشی از اسپور هایی باشد که توسط باد از مناطق زمستانی آورده شده و در آنجا روی شاخه های خشک زنده می مانند.
شرایط مطلوب برای رشد دمای 15 درجه سانتی گراد و رطوبت 6 تا 12 ساعت ( معمولا به صورت شبنم صبحگاهی ) است. به یاد داشته باشید که حتی زمانی که دمای زیاد روز برای عامل بیماری زا مطلوب نیست ( بالاتر از 35 درجه سانتی گراد )، دمای شب ممکن است بسیار مناسب باشد.
زیست شناسی
P. cubensis یک انگل یا بیوتروف اجباری است، به این معنی که برای زنده ماندن و تولید مثل یه یافت زنده میزبان نیاز دارد و در نتیجه این ارگانیسم را نمی توان در محیط های مصنوعی تکثیر کرد. به دلیل این ویژگی، عامل بیماری زا باید در منطقه ای زمستان گذرانی کند که یخبندان سختی را تجربه نکند. اسپور ها از طریق باد به گیاهان و مزارع مجاور و اغلب در فواصل طولانی پراکنده می شوند.
علائم 4 تا 12 روز پس از عفونت ظاهر می شوند. عامل بیماری زا در شرایط سرد و مرطوب رشد می کند، اما می تواند در طیف وسیعی از شرایط، خوب عمل کند.
علائم و نشانه ها
این قارچ فقط به برگ ها حمله می کند و به شکل لکه های سبز روشن در قسمت فوقانی، که به خوبی توسط رگ برگ های برگ مشخص شده است. باعث ایجاد ضایعات زاویه دار روی شاخ و برگ می شوند. این ضایعات زاویه ای به نظر می رسند زیرا توسط رگبرگ ها بسته شده اند.
رنگ لکه ها به زرد، سپس قهوه ای تغییر می کند. در شرایط مطلوب لکه ها می توانند به هم بپیوندند و قسمت زیادی از برگ از بین می رود و برگ ها به سرعت در گیاهان باطل می شوند. این بیماری گاهی به دلیل پیشرفت سریع آن “آتشک وحشی” نامیده می شود، گویی محصول در آتش سوزانده شده است.
خسارت آتشک خربزه
با این حال، برگ های بیمار ناشی از حمله این قارچ منجر به اتفاقات زیر می شود:
- کاهش عملکرد گیاه
- نسبت بیشتری ازخرابی میوه ها
عفونت ها در آب و هوای مرطوب، در دمای بین 5 تا 30 درجه سانتی گراد ( در بهترین حالت 23 درجه سانتی گراد ) رخ می دهد. آن ها از طریق روزنه برگ ها، که حداقل نیمی از سطح طبیعی را دارند، نفوذ می کنند.
قابلیت زنده ماندن اسپورها به دما، شدت نور و رطوبت جوی بستگی دارد. در هوای خشک و در دمای بالای 32 درجه سانتی گراد هاگ ها می میرند.
پیشگیری،کنترل و مبارزه
پیشگیری
تشخیص زود هنگام برای مدیریت بیماری آتشک خربزه بسیار اهمیت دارد. اگر استفاده از سموم شیمیایی به موقع شروع نشوند، مدیریت بیماری دشوار است.
بنابراین پیشگیری و یا به عبارتی تشخیص زودهنگام برای کنترل این بیماری ضروری است.
در سال 1998، هولمز و مین از دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی یک سیستم را برای ردیابی شیوع بیماری ها و ارزیابی ریسک شیوع های بعدی بر اساس حرکت طولانی مدت عوامل بیماری زا و سیستم های آب و هوایی در مقیاس بزرگ آغاز کردند.
هدف از سیستم پیش بینی این است که به تولیدکنندگان در ایجاد کاربرد های قارچی کش به موقع برای حداکثر سود کمک کند.
استفاده از سیستم پیش بینی قارچ P. cubensis نیز در صورت دسترسی بسیار کاربردی است.
کنترل آتشک خربزه
- کاهش رطوبت در تاج گیاه
- اجتناب از تغیر تاریخ کشت گیاه
- استفاده از انواع مقاوم به بیماری
- استفاده از قارچ کش های موثر
- بقایای گیاهان مورد حمله سوزانده شود یا در عمق دفن شوند
- آبیاری ردیفی جهت جلوگیری از پخش اسپورها در مزرعه
- تهویه خوب و کاهش رطوبت مزرعه
همچنین کاشت ارقام مقاوم یک ابزار مهم در کنترل بیماری است و باید در صورت امکان از آن استفاده کرد. ارقامی مقاوم در برابر این بیماری برای خیار و طالبی و به میزان کمتر برای کدو و کدو تنبل توسعه یافته است. اگرچه این بیماری در ارقام مقاوم نیز شدید بوده است، اما این ارقام نسبت به ارقام حساس دیرتر مبتلا می شوند.
مبارزه شیمیایی
کنترل شیمیایی توصیه می شود زیرا بیماری آتشک یک بیماری تهاجمی و مخرب است و کنترل رضایت بخش بدون استفاده از قارچ کش ها بعید نیست. باید از محصولات مقاومتی و سیستمسک استفاده شود. قارچ کش ها زمانی موثرتر هستند که قبل از عفونت استفاده شوند و مجددا در فواصل 5 تا 7 روز استفاده شوند. قارچ کش های محافظ مانند کلروتالونیل و مانکوزب باید به عنوان شریک مخلوط کننده استفاده شوند.
کنترل شیمیایی به دلیل هزینه های بالای ناشی از قارچ کش ها و کاربرد آن ها همیشه امکان پذیر نیست. علاوه بر این، وجود جمعیت های بیماری زا مقاوم در برابر قارچ کش های معمول، ماندگاری طولانی مدت کنترل شیمیایی را محدود می کند.
کنترل بیولوژیکی
اگرچه بسیاری از محصولات کنترل بیولوژیکی به دلیل توانایی آن ها در کنترل این بیماری مورد ارزیابی قرار گرفته اند، اما هیچکدام موثر نبوده و استفاده از آن ها توصیه نمی شود.