آفت و بیماری های جو و راه های مقابله با آن

آفت جو (سن جو)

از مهم ترین آفات مزارع جو می توان از آفت سن نام برد که خسارات زیادی به کشاورز وارد می کند. این آفت جو در دامنه کوه ها و زیر بوته گیاهان زمستان را می گذراند و سپس در فصل بهار و با افزایش دما به سمت دشت سرازیر می شوند.

به طور عمومی رنگ حشره سن از طیف روشن تا تیره قهوه ای و زرد خاکی است. این آفت با تغذیه از شیره ی جو موجب خشک شدن ساقه و خوشه جومی شود. پس از مدتی سن ها جفت گیری می کنند و تخمهایشان را که به شکل کروی و قطر یک میلیمتر است را در زیر برگ های جو قرار می دهند.  رنگ تخم ها سبز روشن است و روی آن سوراخ هایی جهت تنفس وجود دارد. تخم ها پس از مدت کوتاهی باز می شوند و حشرات خارج شده از تخم ها که به پوره های سن نیز مشهورند در لابلای خوش ها قرار می گیرند و با تغذیه از آن ها  به گیاه خسارت وارد می کنند. آفت جو سبب شیری و خمیری شدن دانه ها می شود.

کنترل پیشگیری و کنترل آفت سن

• کاشت ارقام زودرس و مقاوم جو
• برداشت زود و به موقع محصول
• از بین بردن به موقع علف های هرز

کنترل شیمیایی آفت سن

• سم فیتروتیون به اندازه یک لیتر در هکتار مناسب است.
• تریکلروفن یک کیلوگیرم در هکتار در جاهایی که باد کمی می ورزد موثر است.
• دلتامرین به صورت اختصاصی برای مقابله با پوره سن مناسب است.

کشاورز باید به طور مستمر از مزرعه بازدید کند و در صورت مشاهده شواهد طبق دستورالعمل زیر جهت مبارزه با آفت جو عمل نماید:

1-با عملکرد بیس از 3 تن در هکتار با مشاهد 8 عدد سن مادر و 18 الی 20 عدد پوره سن در هر متر مربع شروع به سمپاشی نماید.

2-با عملکرد کمتر از 3 تم در هکتار با مشاهد 6 عدد سن مادر و 14 الی 16 عدد پوره سن در هر متر مربع شروع به سمپاشی نماید.

بیماری های جو

سیاهک سخت جو

سیاهک سخت یا به عبارتی سیاهک پنهان جو از بیماری هایی با منشا قارچی می باشد. علائم این بیماری آن است که یک لایه نازک به رنگ سفید مایل به خاکستری تا مرحله رسیدن دانه های جو را می پوشاند و چون خوشه های آلوده نیز همراه خوشه های سالم برداشت می شود سبب افت محصول و افزایش خسارت می شود.

راه های کنترل

ضدعفونی بذر قبل از کاشت (موثرترین)

استفاده از قارچ کش های سیستمیک مانند ویتاواکس

سیاهک آشکار

عامل بیماری سیاهک آشکار جو نیز نوعی از قارچ ها می باشد. در این بیماری سنبله به یک توده سیاه تبدیل می شود. این توده به صورت اسپورهای خشک و به رنک سبز تیره هستند. علائم این بیماری تا زمان خوشه دهی قابل رویت نیست و در فاصله مابین خوشه دهی و رسیدن محصول نمایان می شود. وقتی گیاهی آلوده شود معمولا تمام خوشه ها و دانه های آن سیاهک می زند به همین دلیل به آن سیاهک آشکار نیز گفته می شود.

راه های کنترل

کشت ارقام مقاوم

ضدعفوني بذور گندم قبل از کاشت با يکي از قارچکش هاي سيستميک مانند ويتاواکس، بنليت، باويستين و غيره

استفاده از قارچ کش های سیستمیک

لکه قهوه ای نواری جو

این بیماری ناشی از بذر است. هرگاه در زمان خوشه دهی رطوبت هوا بالا باشد این بیماری به حداکثر می رسد. بذر حاصل از این بیماری کم، ریز و چروکیده است. این بیماری به قسمت ای مختلف گیاه مانند برگ، ساقه، سنبله و دانه حمله می کند. علائم آن به صورت خطوط زرد رنگی روی برگ هاست که به مرور زمان به رنگ قهوه ای در می آیدو خشک می شوند.

راه های کنترل

استفاده از بذر سالم

رعایت تناوب زراعی

کاشت ارقام مقاوم (تحقیقات نشان داده که جو بهاره از جو پاییزه بیشتر در برابر این بیماری مقاوم است.)

به دلیل اینکه این بیماری ناشی از بذر می باشد ضدعفونی کردن بذر ها با استفاده از قارچ کش هایی مانند ایمازیل به مقدار 100 الی 150 میلی لیتر در هر صدر کیلوگرم بذر مناسب است.

زنگ زرد جو

این بیماری جو، بیشتر روی برگ و سنبله گیاه یافت می شود و در فصل بهار قبل از سایر بیماری های زنگ بروز داده می شود. علائم این بیماری به شکل نوارهای برجسته زرد رنگ دیده می شود یعنی به عبارتی جوش های منفردی هستند که آرایش خطی دارند.

راه های کنترل

قطع آبیاری در زمان مشاهده اولین علائم بیماری و استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل از جمله راه‌های کنترل این بیماری است.

سفیدک پودری جو

این بیماری نیز یک بیماری قارجی است که در اقلیم های سرد و مرطوب و همچنین مناطق خشک حداکثر خسارت را می زند. این بیماری سبب کاهش وزن و پروتئین دانه و کاهش عملکرد مزرعه می شود. اولین علائم این بیماری لکه های سفید روی برگ هاست، سطح زیرین لکه ها به رنگ سیز کم رنگ متمایل به زرد می شود. ای بیماری جو به تمام قسمت های هوایی گیاه حمله می کند.

راه های کنترل

کاشت ارقام مقاوم

استفاده از قارچ کش ها و سموم در صورت ظهور اولین علائم بیماری جو، مانند سم پنکونازول به مقدار نیم لیتر در هر هکتار جو