بیماری های باکتریایی متعددی در مناطق کشت زعفران ظهور پیدا کرده که لازم است در جهت حفظ و افزایش بهره وری این گیاه ارزشمند راه های مقابله با آن و مدیریت آن را بدانیم.
امروزه کشت زعفران به دلایل اقتصادی زیادی افزایش پیدا کرده که بسیار ارزشمند می باشد و مورد استقبال قرار می گیرد. همچنین کشت هیدروپونیک و ایروپونیک از روش های جدید کشت گلخانه ای به شمار می آیند که خواهان زیادی دارند و انصافا هم تاثیر زیادی بر میزان کشت زعفران توسط کشاورزان داشته اند.
بنابراین اطلاع از باکتری ها، نحوه اثرشان و راه های مقابله با آن ها بسیار ضروری است.
بیماری باکتریایی زعفران
باکتری های Bacillus croci و Burholdera glaodioli pv. Gladioli از مهم ترین بیماری های باکتریایی زعفران به حساب می آیند.
باکتری بورخلدریا بر روی پیاز، زعفران، گلایل، زنبق، ذرت و برنج به عنوان عامل بیماری گزارش شده است. این باکتری بیش از 40 گونه دارد و در محیط هایی مانند آب، خاک، ریشه و همچنین بدن انسان یافت می شود.
خسارت
همانطور که میدانید دوره رشد گیاه زعفران عمدتا از اوایل پاییز تا اواخر بهار به طول می انجامد. دیده شده که باکتری بورخلدریا گلادیولی منجر به خزان زودرس و زرد شدن برگ های گیاه در فصل زمستان می شود. این بیماری همچنین موجب نرم شدن جوانه ها و برگ های تازه و نیز ایجاد لکه هایی بر روی پیاز زعفران و برگ ها می شود.
بیماری باکتریایی زعفران همچنین میزان گلدهی گیاه راه به شدت کاهش می دهد.
این بیماری عمدتا قبل از گلدهی زعفران شروع می شود و غلاف جوانه های اولیه گیاه دارای پوسیدگی های سفید رنگ می شوند.
گاها چمچه زعفران، که به مجموعه برگ و گل كه در يك پوشش يا غلاف سفيد رنگ قرار مي گيرند اطلاق می گردد نیز پوسیده می شود و این پوسیدگی ها رفته رفته به رنگ قهوه اي تا قرمز در می آیند و باعث خشكيدگي و لهيدگي چمچه زعفران مي شوند.
کنترل بیماری باکتریایی زعفران
- در جا به جایی های پیازها اقدامات لازم جهت جلوگیری از شیوع بیماری به مناطق عاری از بیماری انجام شود؛ حتما پیازهای سالم و عاری از لکه از مناطق بدون بیماری تهیه شود.
- جداسازی پیاز های سالم و آلوده قبل از کاشت آن ها حتما مورد توجه قرار گیرد.
- انتقال پیاز ها به منطقه کشت نباید فله ای باشد، حتما پیاز ها را توسط کیسه های توری و جعبه های مناسب حمل شوند.
- این عمل که برای تسهیل در کنده شدن پیاز ها از خاک مزرعه را آبیاری می کنند، به دلیل افزایش رطوبت خسارت زیادی به پیازها وارد می کند، بهتر است بیرن آوزدن پیاز ها به صورت خشک باشد.
- میزان رطوبت و دمای انبارهای ذخیره پیازها قبل از کشت مجدد در کنترل بیماری ها و آلودگی ها تاثیر بسیار زیادی دارد بنابراین باید به شرایط مطلوب انبار دقت شود.
- از کشت زعفران در خاک های سنگین به دلیل خاصیت نگهداشت رطوبتی بالای آن ها جلوگیری شود.
- فاصله زمانی برداشت پیاز از زمین اولیه و کاشت آن در مزرعه جدید نباید خیلی طولانی باشد.
- بیماری باکتریایی زعفران به راحتی از طریق خاک، آب و همچنین ادوات کشاورزی شیوع می یابد بنابراین رعایت بهداشت زراعی بسیار ضرورت دارد.
- پیازها برای کشت باید وزنی بیش از 8 گرم داشته باشند و همچنین جوانه های آن سالم و عاری از هرگونه پوسیدگی باشند.
- رعایت فاصله کشت مناسب جهت تهویه و نور گیری بهتر بوته ها ضرورت دارد. (فاصله ردیف ها 25 سانتی متر و بوته ها 5 سانتی متر ایده آل است).
- به هیچ عنوان بلافاصله بعد از کاشت نباید آبیاری انجام شود.
- از کودهای ازته بیش از اندازه استفاده نشود.
- آبیاری بیش از حد منجر به افزایش شیوع بیماری باکتری زعفران در مزرعه می شود در ضمن آبیاری بیش از حد تابستانه نیز مساله ساز است.
