تکثیر گیاهان آپارتمانی برای دوست دارانش اهمیت زیادی دارد زیرا ابن گیاهان در مقابل کمی نور و آب، زیبایی و رنگ زیادی به فضاهای داخلی ما می بخشد. یکی دیگر از چیزهای شگفت انگیز در مورد آنها این است که به راحتی می توان از طریق انتشار، تعداد بیشتری از آنها را ایجاد کرد یا مجموعه خود را گسترش داد یا با دوستان به اشتراک گذاشت. روش های تکثیر گیاهان باهم متفاوت است و برخی برای انواع خاصی از گیاهان بهتر کار می کنند، بنابراین این راهنمای ساده به شما کمک خواهد کرد.
روش های تکثیر انواع گیاهان آپارتمانی
خرید گیاهان آپارتمانی بالغ نسبتا ارزان است و عموما به راحتی قابل دستیابی است، پس چرا مردم تلاش می کنند تا آنها را تکثیر کنند؟
دلایل اصلی این است که اگرچه خرید گیاهان ارزان است اما تکثیر آنها ارزان تر است، همچنین بسیار آسان است!
پاجوش
در بعضی از گونه های گیاهی در کنار ساقه اصلی گیاه کوچکی به وجود می آید. پاجوش چسبیده به ساقه را از نزدیک ترین محل اتصال آن به ساقه گیاه اصلی بریده و اگر پاجوش دارای ریشه باشد ریشه را هم جدا می کنیم. در یک گلدان خالی، مقداری کمپوست مخصوص بذرکاری و قلمه کاری می‌ریزیم و پاجوش را در آن قرار می دهیم.
گیاهچه
تعدادی از گیاهان در انتهای ساقه گل دهنده و یا روی برگهای خود گیاهچه هایی به وجود می آورند. این نوع گیاهان تکثیر بسیار ساده‌ای دارند.
خواباندن
اکثریت گیاهان رونده و خزنده دارای ساقه‌های نرم را می‌توان با این روش تکثیر کرد. البته این روش دارای نکته منفی ای است که ریشه دهی گیاه جدید طولانی می‌باشد.
تکثیر به روش خواباندن به این صورت است که در فصل بهار یا اوایل تابستان، ساقه قوی گیاه مورد نظر را با استفاده از تکه ای سیم به شکل u در کمپوست مخصوص قلمه و بذر کاری نگه داشت. با ایجاد کردن خراشی به قسمت زیرین ساقه می توانیم ریشه دهی را سریع‌تر کنیم. از هر گیاه مادر می توان چندین ساده را به طور همزمان درون خاک قرار داد و وقتی ریشه و جوانه دادند آنها را از گیاه مادر جدا و قطع کرد.
قلمه
یکی دیگر از روشهای تکثیر گیاهان قلمه زدن می باشد از معمول ترین راه ها برای گیاهان آپارتمانی می‌باشد.
قلمه زدن به سه روش قلمه از ساقه، قلمه برگ و قلمه ساقه های نی مانند انجام می شود.
قلمه ساقه
در این دفعه باید شاخه، سالم و نیرومندی را انتخاب کرد قلمه بعضی از گیاهان غیر چوبی در هر موقع سال اما گیاهان چوبی در فصل رشد فعال ریشه می کنند. به طور کلی برای قلمه زدن هر نوع گیاه باید به دستورهای خاص آن توجه کنیم.
قلمه های گرفته شده از ساقه را باید فورا پس از آماده شدن در کمپوست قرار داد. اما در خصوص گیاهان گوشتی و کاکتوس ها باید آنها را چند روزی در هوای آزاد نگه داشت تا خشک شوند.
در رابطه با گیاهان بوته ای قلمه پاشنه دار تهیه می کنیم بدین صورت که قسمت کوچکی از ساقه اصلی را نیز با خود داشته باشد. میتوانید ۲ سانتی متر از آن را در هورمون ریشه زا قرار بدهید.
قلمه برگ
در بعضی از گیاهان که قلمه ساقه از آنها ممکن نیست و برگ مستقیما از طوقه آنها بالا می آید از روش قلمه برگ استفاده می کنیم. میزان قرار دادن برگ در کمپوست به نوع گیاه و برگ بستگی دارد.
قلمه ساقه های نی مانند
گیاهانی که ساقه های کلفت و راست دارند را با روش قلمه ساقه های نی مانند تکثیر می کنیم. بهترین موقع برای تکثیر زمانی است که یک یا چند ساقه، برگ های پایینی خود را از دست داده باشند.
ساقه بی برگ شده را به چندین قطعه تقسیم می کنیم و هر کدام از قطعه ها را به شکل افقی یا عمودی بسته به نوع گیاه در کمپوست قرار می دهیم.
تقسیم بوته ها
گیاهانی مانند سانسوریا ، نخل مرداب و بسیاری از سرخس ها زمان رشد و نمو خود چندین بوته به وجود می آورند. این گیاهان را با استفاده از جدا کردن بوته ها و نشاندن آنها در گلدان جدا می توان تکثیر کرد.
در بهار یا تابستان گیاه را از گلدان بیرون آورده و سپس کمپوست را از اطراف ریشه ها جدا کرده و محل های اتصال را با دست یا چاقوی تیز از گیاه مادر جدا کنید. قسمت های جدا شده را در گلدانی که با کمپوست پر شده قرار دهید و آرام آرام کمپوست را بر روی ریشه ها فشار دهید تا هوای موجود بین ریشه و کمپوست خارج شود. همچنین به طور کامل گیاه جدید را آبیاری کنید.
پیوند زدن
یکی از روش های تکثیر گیاهان آپارتمانی پیوند زدن است با این تفاوت که قسمتی از گیاه را روی گیاهی دیگر قرار می‌دهند. که پس از مدتی با یکدیگر جوش خورده و به صورت گیاهی مستقل رشد میکند.
شواهد و مدارک بیانگر این است که چینی ها چندین دهه قبل از میلاد مسیح با چنین دانشی آشنا بوده اند.
اواخر خرداد تا اواخر تابستان زمان مناسبی برای پیوند جوانه ها است. اما در پیوند های چوبی، پیوند باید در اوخر زمستان انجام گیرد.
البته پیوند زدن در گیاهان آپارتمانی کمتر صورت میگیرد و در گونه هایی مانند کاکتوس و بعضی از رز ها بکار می‌رود؛
پیوند زدن کاکتوس
اغلب مناسب ترین زمان برای پیوند کاکتوس در اواخر بهار و تابستان چون در این زمان شیره داخلی کاکتوس زیاد است و توانایی گرفتن پیوند در آن بسیار بالاست. پایه پیوند گیاهی است که روی آن پیوند انجام می گیرد و معمولا از بین کاکتوس های مخروطی و استوانه ای انتخاب می شود. همچنین پیوندک یا قلمه قسمت رشد کننده ی گیاه است که روی پای قرار میگیرد.
برای انجام دادن پیوند ابتدا ابزار کار را ضدعفونی کرده تا قارچ ها بیماریهای ابزار به کاکتوس منتقل نشود. گیاه پایه را انتخاب کرده و سلامت آن اطمینان حاصل می کنیم. سپس برش عرضی بر روی گیاه پای ایجاد کرده و قسمت بالای آن را جدا میکنیم به طوری که حلقه های آوندی آن مشخص باشد. برای ارتباط بیشتر بین پیوندک و پایه سطح مقطع پایه را کامل کرده و برای این کار باید لبه های پایین را برش های اریب شکل زد.
سپس پیوندک را با احتیاط و با آرامی توسط یک چاقوی نازک و تیز جدا میکنیم. پیوندک و پایه را طوری به هم متصل میکنیم که حلقه های آوندی و آنها روی هم قرار بگیرند. برای اینکه پیوندک از پایه جدا نشود می‌توانیم با استفاده از پارچه های پنبه ای و یا دستمال کاغذی و نوار چسب آنها را به هم متصل و چسب را به دو طرف گلدان بزنیم.
برای انجام درست پیوند کاکتوس را در محلی دور از نور و در دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه قرار بدهیم و بعد از چند روز که از بر قراری پیوند مطمئن شدیم می‌توانیم کاکتوس را به محل دلخواه منتقل کنیم.
پیوند زدن گل رز
در پیوند زدن گل رز می توان از روش پیوند شکمی استفاده کرد. زمان انجام این پیوند از اوایل شهریور تا اواخر مهرماه است. گیاه پس از گرفتن پیوند تا بهار به حالت خواب باقی می‌ماند و از اوایل فروردین شروع به سبز شدن و رشد میکند.
برای انجام پیوند شکمی ابتدا شاخه ای را که گل یا غنچه دارد از نوت جدا میکنیم، هر شاخه که مغزش نرم است و انتهایش را که جوانه های نامناسب دارد بریده و از قسمت میانی که دارای جوانه های برجسته و قوی است برای گرفتن پیوندک استفاده می کنیم. به صورتی که قسمتی از قشر چوبی مغز ساقه زیر جوانه باقی بماند پوست را به سمت بالا و به وسیله چاقوی پیوند زنی از ۱۵ میلیمتر زیر جوانه می بریم و پیوندک به شکل بیضی نوک تیز در می‌آید.
همچنین برگ موجود در روی پیوندک را طوری از پیوند جدا میکنیم که یک تا دو سانتی متر از دم برگ روی پیوندک باقی بماند. سپس پیوندک را از سر شکاف T شکل که روی پایه زده شده آهسته زیر پوست داخل کرده و به سمت پایین میلغزانیم تا تمام پیوند زیر شکاف جا گیرد. در این صورت فقط از این دو لبه شکاف عمودی،جوانه و دمبرگ بیرون می ماند. سپس برای جوش خوردن کامل پیوندک و پایه با نوار پلاستیکی محل پیوند را محکم می بندیم. اگر بعد از دو هفته پیوندک و دنبه سیاه شده باشد یعنی پیوند زده شده موفق نبوده است.