تاريخچه پايش و پيش بيني توليد محصولات كشاورزي از مصر باستان آغاز مي شود كه براي دريافت ماليات، جلوگيري از قحطي و سيل رودخانه نيل انجام مي شد.
كاربرد فناوري هاي نوين و استفاده از سنجش از دور براي پايش توليد گندم در سال 1980 در آمريكا شروع شد. كه نام اين پروژه به نام AgRISTARS بوده تا سال 1985 ادامه داشت.
این پروژه در اروپا به نام مارس بوده و از سال 1988 آغاز و به منظور نظارت بر محصولات در سرتاسر جهان استفاده مي شود، پروژه مارس به وسيله اتحاديه اروپا راه اندازي شده كه اولين هدف آن پيش بيني عملكرد محصولات عمده در اروپا، كشورهاي همسايه و مناطق استراتژيك جهان است.
سیاستگذاران و مدیران، براي تدبیر استراتژي هاي مناسب مدیریتی، شامل قیمت محصول کشاورزی و بازار محصولات در امر واردات و صادرات، نیاز به اطلاعاتی در مورد عملکرد حاصله از محصولات کشاورزي در مقیاس هاي مختلف دارند، اما همواره تخمین میزان عملکرد محصول با توجه به عدم اطلاعات کافی زمینی امري بسیار سخت و هزینه بر بوده است.
مختصری درمورد تکنولوژی سنجش از دور در کشاورزی مدرن
در گذشته و حتی در حال حاضر، روشهای مربوط به کسب آمار محصولات کشاورزی در ایران، از طریـق کارشناسی و روش های سنتی صورت می پذیرد. بررسی های به عمل آمده نشانگر این است که این روش ها دارای خطای زیادی بوده و نیازمند فرایند زمانی بالا هستند.
تکنولوژی استفاده از هوا و فضا برای جمع آوری اطلاعات زمینی جهت مطالعـه و شناسـایی منـابع بـدون تمـاس فیزیکی با آنها، در حال حاضر به عنوان فناوری سنجش از دور به طور گـسترده مـورد اسـتفاده کشورهای مختلف قرار گرفته و در مدت زمان کوتاه حجم قابل توجهی از اطلاعات زمینـی جمـع آوری شـده و دربرنامه ریزی‌ها به عنوان اطلاعات پایه و مبنا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با توجه به پوشش وسیع تصاویر ماهواره‌ای به ویژه تکراری بودن آنهـا و قابلیت تحلیل تصاویر با روشهای سنجش از دور، امـروزه استفاده توامان این فناوری و تصاویر ماهواره‌ای در مطالعات مختلف کشـاورزی و منـابع طبیعـی کاربرد دارد.
هدف از سنجش از دور در کشاورزی، بهره برداری از داده های ماهواره‌ای، مطالعه و بررسی تغییرات پدیده های دینامیک سطح زمین، گردآوری و تهیه پایگاه‌های داده های مکانی به منظور مدل سازی و پیش بینی روند تغییرات این پدیده ها است.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری؛ اثــــرات مخرب و نامطلوب از فعالیت های زیانبار انسان در سال‌های اخیر، مشکلات عدیده ای را برای ساکنان کره زمین ایجاد کرده است. در این میان کشور ما نیز از آثار این پیامدها بی نصیب نبوده و امروزه شاهد افزایش وقوع بلایای طبیعی همچون خشکسالی، سیل، طوفان، گرد و غبار، موج‌های گرمایی و غیره هستیم. این مساله برای تشریح و تعریف واحدهای مدیریت و انجــام کـشاورزی دقیـق ارزشـمند اسـت.
اهمیت پیش بینی عملکرد محصول
طبق واقعیت های این روزهای جهان و با توجه به کاهش دسترسی به آب، تهدیدات تغییرات آب و هوایی، جمعیت و تقاضاي مواد غذایی که به طور مستمر در حال افزایش است، نیاز به پیش بینی حجم محصولات کشاورزي نیز افزایش می یابد.
طبق تعاریف علمی؛ به میزان تولید گیاهی در بازه اي خاص عملکرد محصول می گویند که هدف کشت محصول به دست آوردن این عملکرد است.
تولید گیاهان به طور مستقیم به فعل و انفعالات بین انرژی خورشیدی و سطح گیاهان بستگی دارد و تکنیک های سنجش از دور می تواند با اندازه گیری این انرژی، میزان تولید گیاهان را برآورد نماید.
چگونگی کاربرد سنجش از دور در پیش بینی عملکرد محصول
وظيفه سنجنده ها در اين زمينه برداشت داده ها از سطح زمين به روش هاي مختلف بوده كه در نهايت اين داده ها بخشي از ورود اطلاعات را تشكيل مي دهند. در كشورهاي پيشرفته مانند آمريكا، اتحاديه اروپا، چين و هند كه خود داراي ماهواره هاي مستقر در مدار زمين هستند از طيف متنوعي از اين سنجنده ها بهره مي گيرند.
در اغلب اين كشورها مطلوب ترين تصاوير براي پيش بيني توليد محصولات زراعي و باغي، استفاده از تصاوير با رزولوشن كم تا متوسط با دوره بازگشت كوتاه، عرض گذر با پوشش زياد هستند.
پژوهشگران کارگاه مشترک در کشور ایتالیا بعد از بررسی این مساله به این نتیجه رسیده اند که “استفاده از پارامترهاي گياهي از قبيل شاخص سطح برگ در تحقيقات برآورد عملكرد محصولات امري الزامي و اجتناب ناپذير است. از سويي جهت تخمين عملكرد در سطوح وسيع تهيه نقشه مطلوب اين متغير بسيار مهم ميباشد.”
در كشور ما ایران با توجه به نداشتن ماهواره بومي، از تصاوير ماهواره اي موجود همچون موديس و لندست استفاده می شود.
این تصاویر در مدل های تخمین تولیدات کشاورزی استفاده می شوند. مدلهاي تخمين توليد از پارامترهاي مختلف، دما، رطوبت، داده هاي حاصل از تصاوير ماهواره اي و ديگر اطلاعات لازم مرتبط با فيزيولوژي و فنولوژي گياه بدست مي آيد.
مهمترين نتيجه حاصل از اين مدلها پيش بيني ميزان توليد محصول در طي فصل رشد محصول است.
نتايج حاصل ازاين مدلها، دربرنامه ريزي و سياست گزاري هاي كلان از جمله قيمت گذاري، صادرات، واردات، انبارداري و… استفاده مي شود.
در این راستا ثنايي نژاد طی پژوهشی در نشریه پژوهش های تولید گیاهی، با استفاده از داده هاي سنجنده موديس به این نتیجه رسید که امكان پايش مراحل رشد و فنولوژي، برآورد سطح زير كشت گندم، پيش بيني عملكرد گندم وجود دارد و در گزارشی عنوان کرد که براي انجام اين كار از شاخص پوشش گياهي (شاخص تفاضل نرمال شده گياهي) استفاده مي شود.
پيش بيني عملكرد محصولات كشاورزي براساس داده هاي ماهواره اي از طريق روابط تجربي بين ميزان ماده خشك و شاخص هاي گياهي انجام مي شود.
فرآيند ساخت شاخص هاي گياهي به واسطه رابطه بين باندهاي مرئي و مادون قرمز تصاوير ماهوارهاي بدست ميآيد.
در اين زمينه مي توان به تخمين عملكرد ذرت و گندم در آمريكا با استفاده از تصاوير لندست اشاره نمود، گرچه تخمين بدست آمده وابسته به شرايط خاك و اتمسفري منطقه مورد مطالعه است. براي انجام اين تخمين از معادله خطي بين ميزان ماده خشك و شاخص گياهي بدست آمده از محصول استفاده مي شود.
براي تخمين عملكرد محصولات در هر شرايطي لازم است كه مكانيسم فيزيولوژيكي و بيولوژيكي را كه رشد و كنترل محصول را به عهده دارند درنظر گرفت.
به کمک سامانه جالیزان عملکرد محصول کشاورزی تان را افزایش دهید….
مطلب خوبی بود
آسان تجارت