بیماری ورتیسیلیوم، توسط دو گونه قارچ ورتیسیلیوم داهلیا و ورتیسیلیوم آلبوتروم در خاک ایجاد می‌شود. ورتیسیلیوم آلبوتروم خاک‌های سردتر را ترجیح می‌دهد در حالیکه ورتیسیلیوم داهلیا می‌تواند به مشکلی در تولید سبزیجات گلخانه‌ای تبدیل شود. گاهی اوقات، هر دو گونه در یک زمینه نیز رخ می‌دهد.
کنترل بیماری ورتیسیلیوم دشوار است زیرا به طور نامحدود در خاک باقی می‌ماند. برای جلوگیری از مرگ درختان آلوده باید شاخه‌های مرده باید هرس شوند تا به قدرت کلی گیاه کمک کند.
البته توجه به این نکته ضروری است که این بیماری را می‌توان با ابزارهای هرس منتقل کرد. توصیه می‌شود که وسایل را با فرو بردن آنها در پاک کننده رقیق مانند لیزول، پینزول یا سفید کننده خانگی استریل کنید.
محصولاتی مانند بادمجان، فلفل، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی بیشترین تاثیر را از بیماری ورتیسیلیوم می بینند.
آنچه در این مطلب از مجله آموزشی جالیزان میخوانید:
تشخیص بیماری ورتیسیلیوم
برگ‌های گیاه به‌طور کلی اولین نشانه عفونت‌های بیماری ورتیسیلیوم را نشان می‌دهد. در گوجه فرنگی های آلوده، زرد شدن با لبه‌های قدیمی‌تر و پایین‌تر برگ‌ها شروع می‌شود.
در افرا و گیاهان مشابه، یک شاخه یا ساقه بزرگ ممکن است زرد و سپس قهوه‌ای شده و بمیرد. اگر ساقه‌ها از وسط نصف شوند، ممکن است رگه‌های سبز یا قهوه ای را نشان دهند. در برخی موارد، قسمت بیرونی ساقه، شاخه یا تنه نیز تغییر رنگ می‌دهد.
علائم ظریف هستند و ممکن است با رطوبت کافی یا سایر پژمردگی‌های عروقی اشتباه گرفته شوند. از آنجا که بیماری ورتیسیلیوم روی عروق رسانای آب تأثیر می‌گذارد، علائم می‌تواند در یک طرف گیاه یا در یک طرف برگ ظاهر شود. وقتی ساقه گیاهان آلوده به صورت طولی بریده شود، بافت عروقی تغییر رنگ قهوه‌ای را نشان می‌دهد.
بیماری ورتیسیلیوم در گل رز به این صورت است که شاخه‌ها از بالا می‌میرند و نوارهای قهوه‌ای بنفش روی ساقه ایجاد می‌شود و درسیب زمینی فقط به‌صورت پیری زودرس و بدون هیچ گونه علائم معمول دیگر رخ می‌دهد. در بسیاری از محصولات نیز بیماری ورتیسیلیوم می‌تواند بدون علائم واضح یا تنها با پژمردگی جزئی وجود داشته باشد.
بیولوژی بیماری ورتیسیلیوم
چرخه زندگی اساسی در همه گونه‌های بیماری ورتیسیلیوم مشابه است. ورتیسیلیوم داهلیا به عنوان میکرواسکلروتیا، ساختارهای کوچکی هستند که می توانند دمای بالا و پایین و کم آبی را تحمل کنند و به مدت طولانی (سالها) در خاک زنده بماند.
دمای مطلوب ورتیسیلیوم آلبوتروم 21 درجه سانتیگراد است و رشد آن در دمای بالای 30 درجه سانتیگراد متوقف می‌شود، در حالی که ورتیسیلیوم داهلیا دارای دمای مطلوب در حدود 25-27 درجه سانتی گراد است.
گونه های بیماری ورتیسیلیوم در خاک و بقایای محصول آلوده به عنوان میکرواسکلروتیا و در میزبانهای علف هرز بدون علامت زنده می مانند. عفونت به طور کلی از طریق زخم‌های ریشه ناشی از کشت، تشکیل ریشه ثانویه یا تغذیه انگلی گیاه رخ می دهد. هر دو گونه قادر به زنده ماندن طولانی مدت در خاک هستند.
گیاهان به شدت آلوده به سرعت تسلیم می‌شوند و اگر حذف نشوند، می توانند این چرخه را تکرار کنند و بیماری را انتقال دهند. این بیماری می‌تواند از ریشه به ریشه و از طریق بذر آلوده (تا 13 ماهگی) منتقل شود.
چگونه می توان بیماری ورتیسیلیوم را کنترل کرد؟
هیچ درمان موثری برای بیماری ورتیسیلیوم وجود ندارد. علیرغم شیوه‌های زراعی خوب در نگهداری از گیاهان، گاهی آفات و بیماری ها ظاهر می‌شوند.
فراموش نکنید که کنترل شیمیایی باید تنها پس از شکست همه روش‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد!
برای سبزیجات آسیب دیده باید گیاه را جدا کرده و دور بیندازید و آن را کمپوست نکنید. و برای سایر گیاهان، شاخه های آسیب دیده را هرس کرده و بلافاصله آنها را دور بریزید.
به هیچ وجه از چوب آلوده برای تراشه برای مالچ استفاده نکنید. توجه دقیق به آبیاری و سایر نیازهای گیاهی ممکن است به افزایش عمر گیاه نیز کمک کند.
بهترین محافظت در برابر بیماری ورتیسیلیوم کاشت گیاهان مقاوم یا مصون از بیماری است.
بسته به محل زندگی شما، ممکن است بتوانید بیماری ورتیسیلیوم را از طریق ضدعفونی خاک یا وسایل دیگر کنترل کنید. در آب و هوای گرم، خاک پوشیده از پلاستیک ممکن است به دمای کافی برسد تا قارچ های مقصر سرکوب شوند.
اما در مورد این که آیا این اقدامات بیماری را در منطقه شما را کنترل می کند یا خیر، هیچ کس به غیر از کارشناس کشاورزی نمیتواند به شما کمک کند.
با کنترل نماتدها از آسیب دیدن ریشه‌ها جلوگیری کنید، زیرا نقاط آسیب دیده می‌توانند به عنوان نقاط ورود استفاده شوند.
نکته مهم درباره بیماری ورتیسیلیوم این است که اگر بیماری به باغ شما راه پیدا کند، می‌تواند سالها در خاک باقی بماند. حداقل چهار سال از کاشت محصول مشابه یا محصولات مرتبط در مناطق آسیب دیده خودداری کنید؛ اگر نه، ممکن است به طولانی شدن مدت اقامت آن کمک کنید.