قوانین صادرات محصولات کشاورزی در هر کشوری متفاوت است اما قوانین کلی صادرات برای تمامی آن ها یکسان است. در این مطلب قرار است به کلیت قوانین صادراتی محصولات کشاورزی بپردازیم.
صادرات محصولات کشاورزی از سری مبادلات میان کشورهاست که به دلیل فسادپذیری محصولات و امکان کاهش کیفیتشان، حساسیت هایی زیادی نیز دارد.
قوانین صادرات محصولات کشاورزی
به طور کلی، تمامی کشورها با استناد بر توافقنامه های سازمان تجارت جهانی (WTO) یکسری قوانین و مقررات بهداشتی وضع کنند. کلیت قوانین وضع شده در هر یک از کشورهای باید شروط زیر را پوشش دهد:
هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از ورود استقرار یا گسترش آفات، امراض و موجودات ناقل بیماری حفاظت کند.
هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت و سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از افزودنیها، آلودگی ها، سموم ناقل بیماری در غذا و نوشیدنی ها حفاظت نماید.
هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت و سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از بیماریهایی که توسط حیوانات انتقال می یابد، گیاهان یا محصولات گیاهی، یا از ورود و استقرار با گسترش آفات حفاظت نماید.
هر عضو باید در قلمرو خود مانع ورود، استقرار یا گسترش آفات شده و یا آن را به حداقل برساند.
WTO چیست؟
سازمان تجارت جهانی (WTO) تنها سازمان جهانی بین المللی است که با قوانین تجارت بین ملت ها سروکار دارد. هسته اصلی آن توافق نامه های WTO است که توسط بسیاری از کشورهای تجاری جهان مورد مذاکره و امضا قرار گرفته و در پارلمان های آنها تصویب می شود. هدف کمک به تولیدکنندگان کالا و خدمات، صادرکنندگان و واردکنندگان در انجام تجارت است.
به طور خلاصه، سازمان تجارت جهانی (WTO) تنها سازمان بین المللی است که با قوانین جهانی تجارت برخورد می کند. وظیفه اصلی آن اطمینان از جریان تجارت تا حد ممکن روان، قابل پیش بینی و آزادانه است.
و راه ورود به سازمان تجارت جهانی رعایت کردن استاندارهای صادرات محصولات کشاورزی و گواهی نامه های معتبر جهانی است.
نظارت سازمان تجارت تجهانی بر کشورهای عضو
دولت های عضو سازمان تجارت جهانی (WTO) در مورد تغییر در مقررات داخلی خود که می تواند تجارت بین المللی مواد غذایی و محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد، WTO را مطلع می کنند. طبق قوانین WTO، سایر کشورهای عضو WTO این فرصت را دارند که این تغییرات نظارتی را ارزیابی کنند تا تعیین کنند که آیا ممکن است نگرانی های بهداشتی / گیاهی (SPS) یا موانع فنی تجارت (TBT) ایجاد کنند..
مراحل اصلی صادرات محصولات کشاورزی
خلاصه ای از مراحل و قوانین صادرات محصولات کشاورزی در ایران در ادامه آورده شده است:
- قدم اول شناخت بازار هدف است، مثلا کشور هدف چه نوع میوه ای می پسندد؟ ترش یا شیرین؟ ریز یا درشت؟
- آیا محصولاتتان را مستقیم صادر می کنید؟ یا از نماینده فروش در کشور هدف استفاده می کنید؟ در صورت استفاده از نماینده فروش بایت اطلاعات کاملی از شرکت همکار داشته باشید.
- اطلاعات کاملی از تعرفه های محصولات کشاورزی صادراتی داشته باشید.
- باید با شرکت های فعال در خصوص ترخیص کالا قرارداد تنظیم کنید.
- بسته بندی های محصولات کشاورزی هم از نظر حفظ کیفیت کالا و هم از نظر بازار پسند و جلب اطمینان بسیار مهم و حائز اهمیت است.
- قدم بعدی دریافت تاییدیه از وزارت بهداشت است.
- سپس با مراجعه با سازمان مرتبط باید در خصوص گرفتم مجور گمرک اقدام نمایید.
- در نهایت کمترین زمان رسیدن محصول بسیار اهمیت دارد، بنابراین نباید هیچ مشکلی در روند صادرات محصولات کشاورزی به وجد آید زیرا در وهله اول بار صادراتی کیفیت خود را از دست میدهد و سپس برند و اعتبار شما!
بسته بندی محصولات صادراتی
استاندارای جهانی برای صادرات محصولات کشاورزی چه هستند؟
یک سری استاندارهای جهانی وجود دارد که برای موفقیت در بازار صادرات از الزامات است. همچنین حفظ سلامتی و کیفیت بارها، صادرات محصولات مشاورزی را متمایز می کند زیرا ارسال به موقع محصول، برای حفظ کیفیت و یکی از نکات مهم و قابل توجه است، بنابراین تمامی محصولات کشاورزی که قصد صادرات آنها را داریم باید دارای استانداردهای جهانی حداقلی زیر باشند:
- علامت استانداردهای سازمان غذایی
- تاریخ تولید محصول به میلادی
- تاریخ انقضا به میلادی و …
نکته: این اطلاعات روی بسته باید حتما باید درج شوند و مخصوصا به زبان کشور مقصد باشد.
گواهی های معتبر بین المللی
با توجه به اهمیت سیستم های گواهی 22000 ISO و HACCP در سراسر کشورهای جهان، به صادر کنندگان محصولات کشاورزی و غذایی برای حضور پایدار در بازارهای بین المللی، توصیه اکید می شود که نسبت به دریافت اینگونه گواهی های بین المللی اقدام کنند.
بدیهی است صادر کنندگانی که هدف صادرات به بازارهای معتبرتر و دارای ضوابط کیفی و بهداشتی بالاتر مانند صادرات به اتحادیه اروپا را دارند باید نسبت به دریافت گواهی های مربوطه نیز اقدام کنند.
صادرات محصولات کشاورزی در ایران
همانطور که قبلا گفته شد صادرات محصولات مشاورزی در ایران بعد از صادرات محصولات نفتی حرف زیادی برای گفتن دارد، دلیل این امر شرایط آب و هوایی و جغرافیایی مناسب و چهار فصل ایران است هرچند که تجربه چندین ساله ایرانیان در کشاورزی و زراعت هم بر کسی پوشیده نیست. کشاورزان موفق ایرانی توانسته اند در طی سال ها بهترین محصولات را تولید و عرضه کنند.
طبق آمارهای منتشر شده ایران از سال 2007 در صادرات محصولات مانند صادرات خیار، بادام، سیب، گیلاس، انجیر، پسته، طالبی، گردو، زردآلو، خرما، نخود و هندوانه جز کشورهای شناخته شده در کشورهای قطر، عمارات، ارمنستان، روسیه و چین میباشد.
با این همه پتانسیل و قدرتی که ما ایرانیان داریم به راحتی می‌توانیم با رعایت قوانین و حفظ کیفیت محصولات کشاورزی را به کشورهای همسایه ارسال کنیم.
برای حفظ کیفت محصولات کشاورزی صادراتی، شناسایی زمان مناسب بسیار مهم است، مثلا اگر پرتقال یا سیب را در فصلش از دست بدهید و بخواهید در سردخانه ها آن را خریداری کنید، به حدی این محصولات کیفیت خود را در مراحل بسته بندی، باربری، گمرک و تحویل از دست می دهند که ممکن است بعد از صادر کردن اعتبار خود را از دست بدهید.
نکته: یکی از شروط مهم برای صادرات کیفیت و تازگی محصول شماست که می‌تواند بازار گسترده ای را برای شما به ارمغان آورد.
محصولات کشاورزی صادراتی ایران
زعفران، پسته، خاویار، زرشک، انار، خرما، زردآلو، هندوانه، گیلاس، طالبی، سیب، گردو، خیار، بادام، نخود، سبزیجات، رازیانه، آجیل، گوجه فرنگی، انگور، پیاز، آلبالو، کیوی، هلو، نارنگی، لیمو (زرد و سبز)، پرتقال، کدو، کدو تنبل، عدس، خرمالو، چای، عسل، پشم گوسفند، شیر گوسفند، شیر بز، شیر گاو و …
شرایط این روزهای صادرات محصولات کشاورزی در ایران
شرایط بحرانی و ناپایدار صادرات این روزهای ایران بر کسی پوشیده نیست، عوامل محدودکننده ای مانند نوسان قیمت ارز، شرایط گمرکی متفاوت کشورها، جابجایی پول، قوانین جدید کارت بازرگانی و تغییرات مکرر در قوانین صادراتی ایران و سایر چالش های پیش روی صادرات محصولات کشاورزی، نباید مانعی برای دست کشیدن کشاورزان موفق و زحمتکش کشورمان از هدف والای تولیدات عمده و صادرات آن ها به کشورهای دیگر شود.
امیدواریم روز به روز مسیر این فرایند هموارتر شود.