کود یکی از مراحل اساسی رشد یک گیاه سالم است. گیاهان هم مانند ما انسان ها به مواد مغذی برای شکوفایی و مقابله با بیماری نیاز دارند. با استفاده از کود، کشاورز قادر به رشد گیاهان بهتر و سالم تری هستند. اما سوال اینجاست که از چه کودی استفاده شود؟ ارگانیک یا شیمیایی؟
با وجود انواع کودهای مورد استفاده در کشاورزی و گزینه های بسیار زیادی که در بازار وجود دارد، جواب این سوال می تواند سخت باشد. با بررسی مزایا و معایب هر کدام از کودهای ارگانیک و شیمیایی قادر به تصمیم گیری بهتری برای محصول و باغ خود خواهید بود.
کودهای ارگانیک
کودهای ارگانیک از موادی تشکیل شده اند که کمترین فرآوری و پردازش بر روی آن ها اعمال شده است تا مواد بتوانند اشکال طبیعی خود را حفظ کنند. کودهای آلی یا طبیعی به طور معمول از گیاهان، زباله های حیوانات و مواد معدنی ساخته می شوند. این کودها را حتی خودتان می توانید تهیه کنید زیرا به تجهیزات خاصی احتیاج ندارند. اغلب اوقات کود یا کمپوست در مزرعه ای که از آن استفاده می شود فرآوری می شود.
کودهای ارگانیک به جای آنکه استخراج و تصفیه شوند، به فرمهای طبیعی خود باقی مانده اند.
یکی از اصلی ترین دلایلی که کشاورزان و باغداران از کودهای طبیعی استفاده می کنند، این است که آنها از نظر زیست تخریب پذیر، پایدار و به طور کلی سازگار با محیط زیست هستند و سبت به همتایان خود بسیار مناسب می باشند.
کودهای ارگانیک نه تنها مواد شیمیایی مضر را وارد جو نمی کنند بلکه به تهیه گیاهان و محصولات کمترین مواد شیمیایی را انتقال می دهند.
به طور کلی مزایا و معایب کودهای ارگانیک را به شرح زیر می توان بر شمرد؛
مزایا
- ساختار خاک را بهبود می بخشد که با گذشت زمان سالم تر می شود.
- محصولات حاصل از کود ارگانیک به دلیل داشتن مواد مغذی و مواد معدنی و تغذیه از خاک سالم طعم بهتری دارند.
- احتمال اینکه گیاهان صدمه ببینند و یا از بین بروند کمتر است زیرا کود ارگانیک آهسته عمل می کند.
معایب
- کودهای ارگانیک بلافاصله در دسترس گیاهان نیستند زیرا نیاز به زمان کافی برای تجزیه دارند.
- آنها معمولاً از کودهای شیمیایی گران تر هستند و دسترسی به آن ها کمتر است.
- مقدار مواد مغذی که وارد خاک می شود به صورت دقیق مشخص نیست، زیرا مقدار مواد مغذی تحت تاثیر فاکتورهای زیادی مانند سن کود ارگانیک، جایی که از آن به وجود آمده است و شرایط آب و هوایی آنجا می باشد.
کودهای ارگانیک
کودهای شیمیایی
برخلاف کودهای ارگانیک، کودهای شیمیایی برای تجویز سریع مواد مغذی به گیاهان به درد می خورند. بنابراین، کشاورزان با استفاده از کودهای شیمیایی شاهد پیشرفت های سریع تری در گیاهان خود هستند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث تاثیرگذاری سریعتر کودهای شیمیایی به نسبت کودهای ارگانیک می شود، نسبت دقیق مواد شیمیایی آن است. دانشمندان قادر به پردازش و تنظیم این نسبت هستند تا مواد مغذی کاملا متعادل باشند. هرچند که فرآوری شدن خیلی فاکتور مثبتی به حساب نمی آید. استاندارد سازی مواد شیمیایی موجود در کودهای فرآوری شده آسانتر است و همچنین دارای برچسب هایی برای توضیح هر ماده شیمیایی و کاربردهای خاص آنها هستند.
این امر به باغداران این امکان را می دهد تا نسبت به آنچه گیاهان خود را با آن تغذیه می کنند آگاهی بیشتری داشته و به ساده کردن فرآیند انتخاب کود کمک می کنند. این کودها علاوه بر ساده بودن برای شناسایی و انتخاب، ارزان هستند و به راحتی در مقیاس انبوه تولید می شوند.
مزایا:
- برخلاف کودهای ارگانیک، در کودهای شیمیایی مواد مغذی بلافاصله در دسترس گیاهان است.
- در طی روزهای کمی می توانید بهبود را مشاهده کنید.
- آنها گزینه ای مقرون به صرفه تر و فراوان تری هستند.
- به دلیل فرآیندی که برای تهیه کود استفاده می شود، از میزان دقیق از مواد مغذی ای که به گیاه و محصول خود می دهید اطلاع خواهید داشت.
معایب:
- گیاهان شما با سرعت بیشتری رشد می کنند، اما کود شیمیایی عملا هیچ تاثیری بر حفظ خاک و بهبود آن برای استفاده های بعدی انجام ندارد. این امر می تواند در طولانی مدت به خاک مزرعه صدمه وارد کند.
- استفاده از کودهای شیمیایی به طور منظم می تواند منجر به ایجاد مواد شیمیایی مانند اورانیوم، آرسنیک و کادمیوم شود. این مواد شیمیایی می توانند وارد محصولات غذایی شوند.
- کودهای شیمیایی می مواد مغذی و مواد معدنی که به طور طبیعی در خاکهای حاصلخیز یافت می شوند را از بین می برند و نهایتا منجر به رشد غذاهایی با طعم و مواد مغذی کمتر می شوند.
کودهای ارگانیک
همانطور که پیداست مزایا و معایب کودهای ارگانیک و کودهای شیمیایی کاملا برعکس هم هستند. بسیاری از افراد به دلیل تاثیرات بد مواد شیمیایی بر روی محیط و بدن انسان ازین کودها دوری می کنند و عده ای برعکس، به کارایی این کودها عقیده زیادی دارند و از آن ها استفاده می کنند.
به طور کلی کودهای ارگانیک کودهای بهتری هستند و در طولانی مدت از خاک شما، از محصول شما و حتی از بدن شما حفاظت می کنند.
در این خصوص فریبرز لطفی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : امروزه با مطرح شدن کشاورزی ارگانیک و لزوم توجه بیشتر ساختارهای حاکمیتی به محیط زیست، استفاده از کودهای ارگانیک برگرفته از موجودات زنده همچون جلبک های دریایی یا مواد گیاهی بیش از پیش توصیه می شود.
وی اظهار داشت: آماده سازی خاک با استفاده از کودهای حیوانی و تامین مواد غذایی خاک با استفاده از کودهای ارگانیک بهترین گزینه برای ایجاد فرایندهای بیوشیمیایی و فیزولوژیکی گیاه می باشد و به حفظ محیط زیست کمک بیشتری خواهد کرد.