مهم ترین هدف پیوند زدن درختان تولید یک محصول با کیفیت تر و ایجاد تغییرات مثبت در میوه ها است. بسیاری از درختان میوه مانند سیب، هلو، گلابی، به، شلیل، مرکبات، آلو، پسته، گردو و… برای پیوند زدن مناسب هستند. باغداران باید بدانند کدام نوع میوه ها ویژگی های شبیه به هم داشته و برای پیوند زدن مناسب هستند. با عمل پیوند درختان می توان درختان زیادی را که مسن شده اند یا به ریشه و پوسته آن ها آسیب وارد شده است، نجات داد و آن ها را مجدداً احیاء کرد.
بهترین فصل پیوند درختان میوه چه زمانی است؟
برای پیوند درختان میوه باید در زمان های خنک سال اقدام به این کار کرد. فصل زمستان به دلیل یخبندان و تابستان به علت گرمای شدید، زمان مناسبی برای پیوند درختان نیستند. بهترین فصل برای انجام این کار بهار بوده که شیره گیاهان در آن هنگام بیشتر است و همچنین می توان در اوایل فصل پاییز نیز اقدام به پیوند درختان میوه کرد.
مزایای پیوند درختان میوه چه هستند؟
- رشد میوه ها در درختان پیوند زده شده بسیار سریع تر از درختانی است که با بذر کاشته می شوند.
- با عمل پیوند زدن، میوه های با کیفیت و مرغوب تری تولید شده و حجم باردهی نیز افزایش پیدا می کند.
- درختی که پیوند زده می شود تا چندین سال میوه های مرغوب تولید کرده و طعم آن نیز در بسیاری اوقات بهتر از میوه های تولید شده با درختانی است که با بذر کاشته می شوند.
- میوه هایی که با روش پیوند زدن رشد می کنند، مقاوم تر بوده و ماندگاری بیشتری نیز دارند.
- درختان آسیب دیده از پوسته و بدنه را می توان با روش پیوند زنی ترمیم کرد.
- درختانی که سن زیادی داشته یا ریشه آن ها آسیب دیده با پیوند زدن جوان می شوند و از مرگ نجات پیدا می کنند.
عمل پیوند درختان را می توان برای درختانی که با پاجوش یا قلمه قادر به تکثیر شدن نیستند، انجام داد.
روش های پیوند درختان میوه کدامند؟
1. پیوند اسکنه
یکی از روش های قدیمی پیوند درختان که در میان باغداران مرسوم است، پیوند اسکنه بوده که در فصل زمستان انجام می گیرد. در این روش پیوندک ها از شاخه های یک ساله در هنگام استراحت گرفته می شوند. در پیوند اسکنه نیاز به یکسان بودن قطر شاخه و تنه اصلی نبوده و پس از بریدن قسمت مورد نظر در تنه درخت، برشی عمیق تا حدود 5 سانتی متر بر روی آن ایجاد می کنیم. پیوندک ها را نیز به طول 12 الی 20 سانتی متر از شاخه اصلی جدا کرده و بر روی آن یک برش اریب ایجاد کرده و در مرحله آخر شاخه را در تنه ای که شکاف ایجاد شده فرو می کنیم.
2. پیوند لوله ای
در این نوع پیوند قسمتی از درخت همراه با جوانه از پوست جدا شده و از بالا در ساقه درخت پایه قرار داده می شود. ساقه پایه 1 الی 3 سانتی متر برش زده شده و پایه درون پیوندک که به صورت لوله ای است، قرار می گیرد. این روش برای درختانی با قطر ساقه کم مانند پسته و انار توصیه می شود؛ زیرا نیاز به استفاده از نخ پیوندی یا چسب نداشته و روش انجام آن آسان است. اگر قطر ساقه و پیوندک با یکدیگر متفاوت باشند باید از روش های دیگری برای پیوند استفاده کرد.
3. پیوند شکمی(سپری)
یکی از پرکاربردترین روش های پیوند درختان، روش شکمی یا سپری نام دارد که برای درختانی مانند سیب، گلابی، آلو، هلو و شلیل استفاده می شود. مرکبات و پسته را نیز می توان با چنین روشی پیوند زد. برای این کار جوانه های رویشی را از قسمت پایین درخت جدا کرده و در قسمت پایه، برشی عمودی حدود 2.5 سانتی متر ایجاد می کنیم. سپس برشی دیگر عمود بر آن و کمی کوچک تر بر روی پایه ایجاد کرده که شبیه به حرف T انگلیسی می شود. برخی افراد به همین دلیل این پیوند را به پیوند T می شناسند. پیوندک را همراه با جوانه از قسمت انتها برشی حدود 1.5 سانتی زده و در پایه فرو می بریم. برای حفظ رطوبت قسمت پیوند خورده، بهتر است دور تمامی قسمت ها به جز جوانه را با پلاستیک بپوشانید.
4. پیوند قاشی
برای پیوند زدن درختانی مانند انگور که پوست نمی دهند، این نوع پیوند مناسب است. برای پیوند قاشی باید شاخه ها را به قطر 1 تا 2.5 سانت برش داده و در زیر جوانه نیز برشی با زاویه 45 درجه ایجاد کرد. پیوند باید زمانی صورت گیرد که پایه و پیوندک در حال استراحت هستند. در مرحله بعد ساقه جوانه دار را باید بر روی پایه ببندید و فقط جوانه را بیرون قرار دهید. پس از پیوند برای حفظ رطوبت محل پیوند زده شده، یک پلاستیک به دور آن قسمت بکشید.
5. پیوند مجاورتی
این پیوند زمانی کاربرد دارد که درخت های مشابه یا عملکردهای متفاوت در یک محل وجود دارند. در این نوع پیوند لایه نازکی از پوست درخت هایی که می خواهیم پیوند بزنیم را به صورت شیب دار با زاویه 45 درجه برش زده و دو قسمت را به یکدیگر می بندیم. تا زمان پیوند خوردن دو درخت، باید هر دو به ریشه های خود متصل بوده و از درخت جدا نشوند. پیوند مجاورتی در طبیعت نیز دیده شده و گاهی در اثر سایش پوست درختان و در مجاورت قرار گرفتن با یکدیگر این پیوند بدون دخالت انسان، صورت می گیرد.
6. پیوند زبانه ای
برای پیوند زدن درختانی مانند سیب و گلابی می توان از این روش استفاده کرده که قطر پایه و پیوندک باید اندازه هم باشند و برای این کار پایه را از ارتفاع 10 سانتی متری خاک قطع می کنند. برای شروع پیوند برشی 3 سانتی متری بر روی پایه ایجاد کرده و سپس برش دیگری در وسط آن ایجاد می کنیم. این کار را برای پیوندک نیز انجام داده و در مرحله آخر دو شاخه را در یکدیگر فرو کرده و جفت می کنیم.
7. پیوند نیمانیم
این روش مشابه پیوند زبانه ای بوده، با این تفاوت که برش ها در روش نیمانیم زبانه نداشته و شکاف دیگری در محل برش ساقه و پایه ایجاد نمی شود.
8. پیوند وصله ای
در روش پیوند وصله ای که برای درختانی با پوست های ضخیم مانند گردو کاربرد دارد، قسمتی از پوست درخت به صورت مربعی برش داده می شود. پس از آن پیوندک را درون قسمت برش خورده قرار می دهند که پیوندک باید در زمان استراحت درخت از آن جدا شود.
9. پیوند پلی
این روش برای ترمیم قسمت های آسیب دیده درخت به کار می رود؛ بدین صورت که شاخه هایی با قطر 1 تا 2 سانتی متر را انتخاب و از درخت جدا کرده و آن را در جای خنکی نگهداری می کنند. در مرحله بعد پوست درخت آسیب دیده را از قسمت بالا و پایین به فاصله 5 الی 7 سانتی متر برش زده و شاخه سالم را به آن پیوند می زنند. زمان انجام این پیوند فصل بهار است.
شاید برایتان جذاب باشد:
نتیجه گیری
پیوند درختان میوه از زمان گذشته در میان باغداران مرسوم بوده که هدف اصلی آن ایجاد محصولی مرغوب تر و با تعدادی بیشتر است. با پیوند زدن درختان می توان درختان مسن را جوان تر کرده و همچنین درختان آسیب دیده را ترمیم کرد. انواع مختلفی از روش های پیوند زنی درختان میوه وجود داشته که هرکدام برای نوعی از درخت میوه مناسب هستند و در این مقاله شرح داده شده اند. باغدارانی که اقدام به پیوند درختان میوه می کنند باید نکات مهم این کار را از مراحل اولیه پیوند تا نگهداری پس از آن رعایت کنند تا عمل پیوند موفقیت آمیز باشد.
منبع: