سرمازدگی با ایجادکریستال های یخی در سلول های گیاهی به گیاهان آسیب می رساند و حرکت مایعات را درون گیاه مختل کند.
وقتی مایعات درون گیاه منجمد شوند، غشاهای سلولی را منبسط کرده و ایجاد پارگی می کنند و سلول ها را می کشند. بدین صورت برگهای آسیب دیده از سرمازدگی، به رنگ قهوه ای یا سیاه در می آیند و در اکثر مواقع نمی توانند بهبود یابند.
چه عواملی باعث سرمازدگی می شود؟
در طول روز گیاهان و خاک گرمای خورشید را جذب و ذخیره می کنند. با تبدیل شدن روز به شب، گیاهان به سرعت گرمای ذخیره شده خود را از دست می دهند.
وجود ابرها به عایق کاری و به عبارتی کند کردن عمل از بین رفتن گرما کمک می کنند، اما اگر یک شب هوا بدون ابر و باد باشد، گیاه هیچ محافظتی نخواهد داشت.
حتی دمای داخل خاک و سلولهای گیاه ممکن است تا چند درجه سردتر از دمای هوا باشد.
با کاهش دما، رطوبت موجود در هوا تبدیل به شبنم می شود و در صورت کاهش بیش از حد دما، بر روی سطوح گیاه منجمد می شود.
در دمای نسبتا سرد، آسیب اکثر گیاهان ممکن است حداقل باشد و فقط روی چند برگ اثر بگذارد. اما اگر دمای هوا به اندازه کافی کاهش یابد و سلول های گیاهی منجمد شوند،گیاهان حساس به سرما خواهند مرد!
پس از یخ زدگی شدید، یک گیاه ظریف ممکن است کاملاً مرده باشد و یا ممکن است دوباره به زمین بازگردد اما مدت زیادی طول می کشد تا روند رشد قبلی خود را بازیابی کند.
شرایط آب و هوایی می تواند یخبندان را به وجود آورد، حتی در مناطقی که احتمالاً یخبندان نیستند. توجه به این اخطار بسیار مهم است که پیش بینی کننده آب و هوای محلی شما “احتمال یخ زدگی” را اعلام کند. زیرا اغلب اوقات اگر قادر باشید گیاهان خود را از طریق یخبندان اولیه زنده نگه دارید، گیاهان زنده می مانند!
بنابراین پیش بینی دقیق آب و هوا در کشاورزی به شدت حائز اهمیت می باشد.
پیشگیری از سرمازدگی
بهترین راه برای جلوگیری از سرما زدگی گیاهان، داشتن شناخت و اطلاعات کافی در زمینه کشاورزی و رشد گیاهانی است که می توانند در برابر سرما زدگی مقاومت کنند. این ایده خوبی است که از کارشناس کشاورزی و یا کشاورز محلی بپرسید که گیاه مناسب برای رشد در منطقه شما چیست، زیرا بهترین گزینه انتخاب انواع مختلف بومی گیاهان می باشد.
حتی می توانید، به اطراف مزرعه خود نگاه کنید و ببینید که در اطرف چه گیاهانی زنده مانده و شکوفا شده اند.
یا اگر به کشاورزی مدرن علاقه داشته باشید، می توانید در دنیای پیشرفته این روزها با نصب اپلیکشن کشاورزی و ثبت موقعیت مزرعه خود به راحتی با مشاوره متخصصان کشاورزی بهترین عملکرد را داشته باشید و به راحتی محصولات خود را پایش کنید.
اغلب اوقات گیاه از یخ زدگی بر روی شاخ و برگ جان سالم به در می برند، اما اگر همین یخبندان در زمان شکوفه زدن گیاه باشد، فاتحه آن خوانده است! مخصوصا در مناطقی که ممکن است یخبندانهای اواخر بهار رخ دهد، شما باید انواع گیاهانی را انتخاب کنید که بعد از آن شکوفا می شوند.
راه های محافظت از گیاه در برابر سرما زدگی
مالچ
یک لایه ضخیم از مالچ (حداقل 2-3 اینچ) در نزدیکی ناحیه ریشه درختان، ترجیحا به رنگ تیره می تواند به حفظ گرما در خاک کمک کند، رنگ تیره باعث افزایش توانایی مالچ در جذب اشعه خورشیدی می شود، که گرمای ذخیره شده در آن با خنک شدن دمای شب در اطراف گیاه آزاد خواهد شد.
از تراشه های چوب، پوست، نی، سوزن های کاج و برگ های افتاده می توان به عنوان مالچ زمستانی استفاده کرد تا به حداقل رساندن آسیب یخبندان کمک کند.
پوشاندن گیاهان
پوشاندن گیاهان آشناترین و محبوب ترین روش محافظت از سرمازدگی و البته مؤثرترین آنهاست. روکش ها باید راه تنفس داشته باشند و مانند پتو از گیاه در برابر سرما محافظت کنند. گرمای زمین در زیر پوشش جمع می شود و گیاه را گرمتر نگه می دارد و سرمازدگی را به حداقل می رساند.
حتما باید از فاصله دهنده ها استفاده شود تا پوشش باعث شکستگی شاخ و برگ گیاهان نشود. پوشش ها باید در هنگام صبح برداشته شوند زیرا با گرم شد هوا گیاهان نمی توانند تنفس کنند.
آبیاری
آب دادن به گیاهان در فصل پاییز نیز نقش مهمی در محافظت از آنها در برابر سرما ایفا می کند. خاک مرطوب گرما را بهتر نگه می دارد. 2-3 روز قبل از پیش بینی یخبندان، کم کم آبیاری را شروع کنید تا به گیاهان کمک کنید تا حد ممکن آب بیشتری جذب کنند زیرا درختان و بوته هایی که به خوبی آبرسانی شده و آب زیادی در ریشه خود دارند، شانس بیشتری برای زنده ماندن در سرما دارند.
اگر یخبندان کامل پیش بینی شده است از آبیاری اجتناب کنید زیرا احتمال دارد خاک در حین سرما سنگین شود که به ریشه ها آسیب می رساند.
جمع کردن گیاهان در کنارهم
گیاهان گلدانی باید در کنار هم جمع شوند تا از سرمازدگی در امان باشند. رطوبت رها شده از برگهای گیاهان به آنها کمک می کند یخ نزنند و هرچه گیاهان بیشتری در کنار هم جمع شوند، احتمال زنده ماندن آنها بالاتر می رود.
اگر یخبندان سخت پیش بینی شود، گیاهان گلدانی باید به یک محل پناهگاه یا داخل یک محل سر پوشیده منتقل شوند یا در صورت امکان یک پتو را می توان در اطراف گلدان ها پیچید و یا کل گروه گیاهان را برای محافظت بیشتر پوشانید.
لامپهای گرما
در موارد سرمای شدید، لامپهای گرما می توانند به محافظت گیاهان در برابر سرما کمک کنند. به این صورت که از یک لامپ 100 وات و اگر لامپ در دسترس نبود، می توان از رشته های نوری برای گرم نگه داشتن گیاهان استفاده نمود، این روش به خصوص برای محافظت از گیاهان بزرگتر مانند نهال، کاربرد دارد.
مطمئن باشید که لامپ با گیاهان در تماس نباشند که ممکن است باعث سوختگی شود.
به طور کلی یادتان باشد که بعد از گذر از سرما سریعا به سراغ هرس کردن گیاه و حذف شاخ و برگهای سیاه شده از سرما نروید، زیرا هرس کردن باعث شوک دوباره به گیاهان می شود.
سلام عالی بود مرسی 🙂