به کمک نرم افزار هوشمند مدیریت و پایش زمین‌های کشاورزی جالیزان، کشاورزان می‌توانند روزانه و به کمک تصاویر ماهواره‌ای، بدون نیاز به حضور فیزیکی در مزرعه و از راه دور به مدیریت زمین‌های کشاورزی و باغات خود بپردازند و هرگونه آفت، بیماری و مشکلی را پیش بینی کرده و در صدد رفع آن برآیند.
این پلتفرم هوشمند پارامترهایی نظیر شاخص پوشش گیاهی(NDVI)، رطوبت خاک (تنش آبی)، سطح سبز(LAI)، محتوای آبی گیاه(NDWI)، سلامت گیاه، نیاز کودی(NDRE)، و پیش بینی‌های هواشناسی را در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد تا بتوانند در زمان درست بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند.
کشاورز از پارامترهای اندازه‌گیری شده در جالیزان چگونه می‌تواند استفاده کند؟
کشاورز به کمک پارامترهای شاخص پوشش گیاهی(NDVI) و سطح سبز(LAI) می‌تواند میزان رشد گیاهی را بررسی کند سپس با قرار دادن این دو پارامتر در کنار نقشه رطوبتی می‌تواند دریابد که مناطقی از زمین که رطوبت کمی داشته، گیاه کمتری رشد کرده در نتیجه به بررسی سیستم آبیاری آن ناحیه پرداخته و در صورت وجود مشکل آبیاری، درصدد برطرف کردن آن بر می‌آید.
یا اگر زمین با مشکل کم آبیاری رو به رو شده است، کشاورز می‌تواند به پر آبیاری یا بیش آبیاری آن پرداخته تا گیاه دچار تنش رطوبتی نشود.
همچنین همزمان در کنار این پارامترها، می‌تواند پارامتر شاخص نیاز کودی(NDRE) را نیز بررسی کرده و آن را با مناطقی که در آن‌ها شاخص پوشش گیاهی(NDVI) و سطح سبز(LAI) کم تراکمی گیاه را نشان می‌دهند، مقایسه کند؛ نقشه نیاز کودی(NDRE) به کشاورز کمک میکند تا دریابد که آیا در آن مناطق مشکل کمبود مواد مغذی وجود دارد یا کمبود آبیاری.
اگر به نقشه سلامت گیاهی هم توجه کند می‌تواند دریابد که این کم تراکمی گیاهی در اثر آفت بوده یا بالا بودن حرارت.
این اطلاعات به کشاورز کمک میکند تا به راحتی مشکلات داخل مزرعه یا باغ را پیدا کرده و به برطرف کردن آن‌ها بپردازد، در نتیجه گیاهش استرس نمی‌بیند و عملکردش کاهش پیدا نمی‌کند.
در ادامه می‌خواهیم به نحوه‌ی محاسبه‌ی پارامتر رطوبت خاک (تنش آبی) در جالیزان بپردازیم با ما همراه باشید.
نحوه تعیین رطوبت خاک (تنش آبی) در جالیزان
همانطور که می‌دانید در حالت عادی، در مبحث سنجش از دور نمی‌توان رطوبت سطحی خاک را برآورد کرد و فقط محاسبه رطوبت یک لایه‌ی نازک در حد 1 میکرومتر قابل اندازه گیری می‌باشد.
اما شاخص رطوبت خاک در جالیزان کالیبره شده از یک مدل آمریکایی می‌باشد که نشان دهنده‌ی میزان رطوبت ناحیه ریشه خاک است که متخصصان جالیزان آن را بر اساس روابط فیزیکی محاسبه می‌کنند و در اختیار کاربر قرار می‌دهند.
رطوبت خاک چیست و چرا باید آن را ارزیابی کنیم؟
همانطور که می‌دانید رطوبت خاک در واقع میزان آبی است که بین ذرات خاک وجود دارد و به دو نوع تقسیم می‌شود: رطوبت سطحی و رطوبت ریشه‌ای
میزان آبی که تا عمق 10 سانتی متری از خاک قرار دارد، رطوبت سطحی و میزان آبی که تا عمق دو متری و کنار ریشه قرار دارد رطوبت ریشه‌ای نام دارد.
ممکن است با خودتان بگویید با آبیاری بیش از حد نیاز گیاه، دیگر نیاز نیست میزان رطوبت ناحیه ریشه را اندازه‌گیری کنید؛ اما این تفکر بسیار اشتباه است زیرا همانطور که آبیاری در توسعه و رشد گیاه نقش مهمی داردف اما مقدار بیش از حد آن نیز مضراتی برای گیاه دارد که مهم‌ترین آن‌ها از بین بردن مواد مغذی خاک و فقیر کردن آن است.
حال ممکن است بگویید که چطور از میزان رطوبت ناحیه ریشه مطلع شویم؟نگران نباشید ما اینجا هستیم تا در این رابطه راهنماییتان کنیم پس با ما همرا باشید.
روش‌های مختلف سنجش و اندازه‌گیری رطوبت خاک
روش‌های مختلفی برای تعیین میزان رطوبت ناحیه ریشه وجود دارد که در تمامی این روش‌ها از سنسورها استفاده می‌شود؛ سنسورها اطلاعات مورد نیازشان را از خاک گرفته و سپس میزان رطوبت را در اختیار شما قرار می‌دهند.
شما می‌توانید تمامی اطلاعاتی که این سنسورها در اختیار شما قرار می‌دهند را در سیستم‌های کامپیوتر یا تلفن همراه خود داشته باشید و به بررسی وضعیت زمین خود بپردازید بدون اینکه نیاز باشد به صورت فیزیکی در مزرعه یا باغ حضور داشته باشید.
انواع سنسورهای اندازه‌گیری رطوبت خاک
برای این منظور 3 نوع سنسور وجود دارد:
1. نوع اول سنسورهایی هستند که درون زمین قرار می‌گیرند و بعد از دریافت اطلاعات مورد نیاز، میزان رطوبت را برای کشاورز ارسال می‌کنند
2. نوع دوم سنسورهایی هستند که در هواپیماها و پهبادها تعبیه می‌شوند و نحوه کارکرد آن‌ها به این صورت است که بازتاب را از سطح زمین دریافت کرده و سپس به محاسبه رطوبت خاک می‌پردازد.
3. نوع سوم سنسورهایی هستند که درون ماهواره‌ها قرار می‌گیرند و به کمک آن‌ها و با استفاده از داده‌های شاخص پوشش گیاهی(NDVI)، به اندازه‌گیری رطوبت خاک می‌پردازند.
نوع دوم و نوع سوم از این سنسورها که در واقع همان پهبادها و ماهواره‌هاست بیشترین کاربرد را دارد.
نحوه برداشت اطلاعات و ارزیابی در پهبادها و ماهواره‌ها با استفاده از امواج نوری، حرارتی و مایکروویو است.
امواج نوری، نورهای مرئی با طول موج 0.4 تا 2.5 میکرومتر بازتاب شده از سطح زمین را سنجش می‌کنند و در نهایت به رطوبت خاک می‌رسند.
سنسورهای حرارتی به کمک اشعه مادون قرمز، دمای زمین و میزان حرارت را اندازه‌گیری کرده و به رطوبت خاک می‌رسند.
سنسورهای مایکروویو نیز به کمک طول موج‌های مغناطیسی 0.5 تا 100 سانتی متر، رطوبت خاک را اندازه‌گیری می‌کنند.
انواع ماهواره‌ها برای اندازه گیری رطوبت خاک
انواع مختلفی از ماهواره‌ها وجود دارند اما فقط تعدادی از آن‌ها می‌توانند به ارزیابی و اندازه‌گیری پارامترهای مورد نیاز در کشاورزی بپردازند. ویژگی ماهواره‌های قابل استفاده در کشاورزی این است که دارای سنسورهایی هستند که می‌توانند داده‌های منحصر به فردی به ما بدهند که این امتیاز آن‌ها را از سایر ماهواره‌ها جدا می‌سازد.
ماهواره‌هایی که در زمینه کشاورزی استفاده می‌شوند عبارتند از: لندست 8، سنتیل 2، سنتیل 1، Aqua SMOS و غیره. علاوه بر این سنسورهایی که در آن‌ها قرار دارند عبارتند از Modis، AMSR-E، ASCAT و غیره.
مطالب مرتبط:
براورد رطوبت خاک با استفاده از داده های سنجش از دور
پایش خشکسالی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور
سخن آخر
همانطور که می‌دانید و در این مقاله نیز به آن تاکید شد، رطوبت خاک یک عامل مهم در رشد و شکوفایی گیاهان و محصولات است و علاوه بر آن اندازه‌گیری این پارامتر به شما کمک میکند تا بتوانید منابع آبی خود را نیز مدیریت کرده و برای آبیاری خود برنامه‌ریزی کنید.
سنجش این پارامتر از طریق حضور فیزیکی در مزرعه و یا به صورت تجربی، کاری سخت، زمان‌بر و اشتباه است و همواره با خطا مواجه است و نمی‌توان به آن اطمینان کرد؛ اما استفاده از ابزارها و وسایل هوشمند کشاورزی مانند ماهواره‌ها این کار را برای شما راحت کرده و علاوه بر آن نتیجه دقیق‌تری نیز در اختیار شما قرار می‌دهد و در زمان نیز صرف‌جویی می‌شود.
اپلیکیشن کشاورزی هوشمند جالیزان می‌تواند این کار را برای شما انجام دهد و میزان رطوبت ناحیه ریشه خاک را به صورت دقیق در اختیارتان قرار دهد. همچنین علاوه بر رطوبت، پارامترهای مختلف دیگری را نیز در اختیارتان قرار می‌دهد و شما می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
در واقع این برنامه شما را از استخدام نیرو و کارمندان ماهر بی‌نیاز میکند و کمک میکند در هزینه‌ها نیز صرفه جویی کنید.